Chỉ so VN Index tăng điểm
Năm 2013, đặc biệt trong 6 tháng đầu năm, hàng loạt các chính sách được Chính phủ ban hành nhằm cải thiện nền kinh tế đã tác động tích cực đến tâm lý của nhà đầu tư như gói kích thích thị trường bất động sản 30.000 tỷ đồng, điều chỉnh giảm thuế, áp lại trần lãi suất cho vay tín dụng ngân hàng thương mại, nới “room” cho nhà đầu tư nước ngoài (ĐTNN), giảm phí lưu ký chứng khoán... Theo đó, chỉ số VN Index trên Sở Giao dịch Chứng khoán (SGDCK) Tp. Hồ Chí Minh đã tăng điểm nhanh hơn dự báo của các chuyên gia kinh tế, từ 418,35 điểm (ngày 02/01/2013) lên đạt mức cao nhất là 527,97 điểm (ngày 07/6/2013), tương đương tăng 21,38% so với đầu năm. Kể từ thời điểm đó, VN Index dao động xung quanh mốc 500 điểm cho đến cuối năm. Mức tăng trưởng còn khiêm tốn của VN Index trong nửa cuối năm 2013 một mặt cho thấy khó khăn của nền kinh tế Việt Nam vẫn còn, mặt khác cũng cho thấy tiềm năng tăng trưởng của TTCK khi nền kinh tế phục hồi. Mặc dù vậy, tính chung cả năm 2013, VN Index vẫn cho thấy một sự tăng trưởng đáng kể khi tính đến phiên giao dịch 9/12, chỉ số VN Index đạt 511,23 điểm, tăng 97,5 điểm (23%) so với phiên giao dịch cuối cùng của năm 2012 (VN Index đạt 413,73 điểm tại phiên 28/12/2012). Trong khi đó, tính đến giữa tháng 12/2013, chỉ số HNX Index trên SGDCK Hà Nội cũng tăng 15% so với phiên giao dịch cuối cùng của năm 2012. Kết quả trên đã đưa TTCK Việt Nam nằm trong Top 10 TTCK có mức tăng mạnh nhất thế giới trong năm 2013.
Bên cạnh chỉ số VN Index, chỉ số VN30 cũng tăng từ 490,82 điểm trong phiên giao dịch 2/01/2013 lên 573,21 điểm tại phiên giao dịch 9/12/2013, tương đương tăng 16,78%. Trong năm, chỉ số VN30 đạt mức cao nhất là 588,21 điểm tại phiên 07/6/2013 và thấp nhất là 490,82 điểm tại phiên 02/01/2013.
Quy mô giao dịch duy trì ở mức cao
Bên cạnh sự tăng trưởng của chỉ số VN Index, quy mô giao dịch của thị trường cũng được duy trì ở mức cao. Tính từ đầu năm đến ngày 20/12/2013, qua 234 ngày giao dịch, khối lượng giao dịch bình quân trên thị trường đạt 64,3 triệu cổ phiếu/ngày, tương đương với giá trị giao dịch (GTGD) bình quân đạt 1.058 tỷ đồng/ngày, tăng 14,21% về giá trị và 20,45% về khối lượng so với bình quân năm 2012. Trong đó nhiều ngày có GTGD đạt trên 2.000 tỷ đồng. Giá trị vốn hóa tại ngày 20/12/2013 đạt mức 843.039 tỷ đồng, tăng 22,64% so với mức giá trị vốn hóa ngày 31/12/2012. Như vậy, năm 2013 đã đánh dấu sự cải thiện đáng kể về thanh khoản của TTCK, đem lại những tín hiệu vui cho nhà đầu tư sau nhiều năm gắn bó với thị trường.
Cũng trong năm 2013, nhà đầu tư nước ngoài (ĐTNN) mua vào khoảng 1,28 tỷ cổ phiếu (chiếm 8,22% giao dịch toàn thị trường) và bán ra 1,21 tỷ cổ phiếu (chiếm 7,76% giao dịch toàn thị trường), tương ứng với giá trị mua đạt khoảng 43,72 nghìn tỷ đồng (chiếm 17,20% giao dịch toàn thị trường) và giá trị bán đạt khoảng 38,70 nghìn tỷ đồng (chiếm 15,23% giao dịch toàn thị trường).
Niêm yết mới cần thêm nhiều động lực
Trong năm 2013, tình hình niêm yết mới tiếp tục sụt giảm so với năm ngoái. Sự suy thoái của nền kinh tế trong những năm qua vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các công ty, trong khi diễn biến trên TTCK chưa thật sự ổn định, dòng vốn đầu tư vào TTCK cũng trở nên khan hiếm, việc huy động vốn ngày càng khó khăn khiến các công ty ít chú trọng đến kế hoạch niêm yết cổ phiếu. Số lượng hồ sơ đăng ký niêm yết, chấp thuận chính thức và lên giao dịch đều giảm so với cùng kỳ. Tính đến ngày 20/12/2013, chỉ có 4 cổ phiếu mới được chính thức niêm yết và đi vào giao dịch trên SGDCK Tp. Hồ Chí Minh với khối lượng là 234,5 triệu cổ phiếu, do vậy khối lượng cổ phiếu niêm yết mới giảm 88,85% so với năm 2012. Bên cạnh đó, số lượng hủy niêm yết có xu hướng tăng lên. Năm 2013 có 11 công ty và 4 chứng chỉ quỹ hủy niêm yết với tổng khối lượng là 1.142,7 triệu chứng khoán, trong khi cả năm 2012 chỉ có 9 công ty hủy niêm yết với tổng khối lượng là 133,4 triệu cổ phiếu. Nguyên nhân hủy niêm yết chủ yếu do kết quả hoạt động kinh doanh thua lỗ và hủy niêm yết để tái cơ cấu doanh nghiệp.
Trái với tình hình niêm yết mới, tính đến ngày 20/12/2013 có 116 đợt niêm yết bổ sung tương ứng với 2.701 triệu cổ phiếu, số đợt và khối lượng cổ phiếu niêm yết bổ sung tăng hơn 20% so với năm 2012, đồng thời vốn huy động cho doanh nghiệp cũng tăng 12,98%, đạt 29.935 tỷ đồng. Trong tình hình khó khăn, nhất là về nguồn vốn kinh doanh, các công ty ưu tiên tiền mặt cho hoạt động sản xuất, đầu tư nên lựa chọn hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu. Ngoài ra, hàng loạt các doanh nghiệp có nhu cầu tăng vốn và nhận thấy dấu hiệu phục hồi của TTCK là cơ hội tốt để thực hiện nhu cầu này.
Hoạt động đấu giá sôi động
Hoạt động bán đấu giá cổ phần trong năm 2013 đã có phần sôi động hơn. Số lượng hồ sơ đăng ký tham gia đấu giá qua Sở trong năm là 28 hồ sơ, trong đó số đợt tổ chức đấu giá là 16 đợt, với tổng số cổ phần chào bán là 70.537 nghìn cổ phần, tăng 551,3% so với năm 2012, tương đương tổng giá trị là 825.997 triệu đồng, tăng 426,2% so với năm 2012.
So với năm 2012 thì năm nay, việc đẩy mạnh công tác cổ phần hóa (CPH) theo chủ trương của Chính phủ đã có chuyển biến tích cực. Số lượng doanh nghiệp nhà nước (DNNN) CPH qua SGDCK Tp. Hồ Chí Minh đã tăng lên 9 doanh nghiệp trong năm 2013 so với con số 2 doanh nghiệp trong năm 2012 (tăng 4,5 lần so với cả năm 2012).
Những hoạt động trọng tâm của SGDCK Tp.Ho Chi Minh trong năm 2013
a. Tái cấu trúc cơ cấu bộ máy tổ chức, nguồn nhân lực và năng lực quản trị: Năm 2013, SGDCK Tp. Hồ Chí Minh triển khai tinh gọn bộ máy tổ chức nhằm chuyên môn hóa chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban, nâng cao hiệu quả hoạt động, đồng thời nâng cao chất lượng đội ngũ nhân sự thông qua các chương trình đào tạo nội bộ về chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng ngoại ngữ, kỹ năng làm việc nhóm và duy trì áp dụng hệ thống quản lý chất lượng đối với toàn bộ hoạt động của Sở, đảm bảo phù hợp với tiêu chuẩn ISO 9000:2008. Ngày 29/10/2013, SGDCK Tp. Hồ Chí Minh chính thức trở thành thành viên của Hiệp hội các SGDCK Thế giới (WFE), thể hiện tính chuyên nghiệp và năng động của Sở trong việc tuân thủ theo các chuẩn mức đánh giá của các tổ chức uy tín trên thế giới, cũng là cơ hội để SGDCK Tp. Hồ Chí Minh tiếp tục nâng cao năng lực quản trị, tiếp cận với các chuẩn mực quốc tế, tiếp thu kinh nghiệm của các thị trường phát triển.
b. Phát triển hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) và cơ sở hạ tầng: Vơi vai trò là chủ đầu tư, SGDCK Tp. Hồ Chí Minh đã tập trung mọi nguồn lực để tiếp tục đầu tư cho dự án CNTT tích hợp, đồng bộ, hiện đại cho TTCK Việt Nam theo tiến độ hợp đồng đã ký kết vơi SGDCK Han Quoc (KRX) ngaỳ 26/12/2012, đam baỏ đưa he thong vaò van hanh trong quý I/2015. Song song vơi hoat đong tren, SGDCK Tp. Ho Chí Minh cung khan trương trien khai xay dưng toà nha tru sơ mơi vơi dien tích sư dung 26.390 m2, dư kien hoan thanh trong quý I/2014 va Trung tam dư lieu dư phong vơi dien tích sư dung hơn 13.800 m2, dư kien hoan thanh trong quy III/2014. Cả hai dư an naỳ đeu đươc thiet ke theo chuan trung tam dữ lieu Tier 3 nham đap ưng cơ sơ ha tang cho viec van hanh he thong mơi va đap ưng địa điem lam viec cho SGDCK Viet Nam trong tương lai.
c. Tang cương cac giai phap ho trơ thị trương: Nam trong định hương trien khai them nhieu giai phap ky thuat, gop phan nang cao tính thanh khoan cho thị trương va taọ them nhieu tien ích cho nha đau tư, trong nam 2013, SGDCK Tp. Ho Chí Minh tiep tuc trien khai mot so giai phap ky thuat phu hơp vơi xu hương chung cuả khu vưc và the giơi ve bien đo dao đong gia va ve thơi lương giao dịch. Ngay tư đau nam 2013, đươc sư đong y cuả Uy ban Chưng khoan Nha nươc (UBCKNN), Sơ đa chính thưc đieu chỉnh bien đo giao đong gia co phieu va chưng chỉ quy niem yet từ 5% len 7%. Đen ngaỳ 22/7/2013, Sơ chính thưc ap dung keó dai phien giao dịch buoi chieu đen 15h (tang them 45 phut). Cac giai phap ky thuat naỳ đa gop phan mang lai nhưng ket qua tích cưc trong hoat đong giao dịch cuả Sơ nam 2013.
Ben canh đo, nham đa dang hoá san pham dịch vu, gop phan cai thien thanh khoan cho thị trương, SGDCK Tp. Hồ Chí Minh tiep tuc đay manh viec trien khai cac san pham, dịch vu mơi. Tiep theo viec trien khai thanh cong chỉ số VN30, Sơ đa nghien cưú va dư kien đau nam 2014 se cong bo cac chỉ so VNMidcap, VNSmallcap, VN100, VNAllshare vơi muc đích cung cấp thông tin toàn diện cho các nhà đầu tư. Sở cũng đã sẵn sàng cho việc niêm yết sản phẩm ETF (quỹ hoán đổi danh mục- Exchange Traded Fund) đầu tiên vào đầu năm 2014 và đang từng bước chuẩn bị để đưa sản phẩm Covered Warrant (chứng quyền) đến với các nhà đầu tư trong thời gian sớm nhất.
d. Nâng cao chất lượng quản lý, giám sát thị trường: Trong năm 2013, SGDCK Tp. Hồ Chí Minh tiếp tục đẩy mạnh công tác theo dõi, giám sát giao dịch bất thường, đặc biệt là đối với các hành vi thao túng thị trường, giao dịch nội bộ. Theo đó, Sở đã thực hiện tốt công tác giám sát, phát hiện kịp thời và báo cáo UBCKNN để xử lý nhiều vụ việc vi phạm, góp phần duy trì và đảm bảo cho TTCK hoạt động an toàn, công bằng và hiệu quả. Số trường hợp vi phạm chế độ công bố thông tin (CBTT) giao dịch của cổ đông nội bộ, cổ đông lớn và người có liên quan có xu hướng giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, số trường hợp giao dịch có dấu hiệu bất thường, nghi vấn giao dịch thao túng lại tăng hơn so với năm ngoái. Tính đến hết tháng 10/2013, Sở đã thực hiện báo cáo phân tích gửi UBCKNN 11 trường hợp.
Đối với hoạt động quản lý niêm yết: nhằm gia tăng hàng hóa chất lượng cho thị trường, thời gian qua, Sở không ngừng tăng cường xem xét chặt chẽ các hồ sơ đăng ký niêm yết lần đầu. Qua quá trình giám sát việc duy trì điều kiện niêm yết và hoạt động CBTT của các tổ chức niêm yết, Sở đã kịp thời phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm. Đối với các trường hợp đã khắc phục được nguyên nhân bị xử lý vi phạm thì sẽ được chuyển sang hình thức xử lý nhẹ hơn. Trong năm 2013, đã có 10 công ty được đưa ra khỏi diện cảnh báo.
Công tác quản lý thành viên cũng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của SGDCK Tp. Hồ Chí Minh. Năm 2013 là năm mà các công ty chứng khoán (CtyCK) thành viên phải đối mặt với rất nhiều thách thức để duy trì hoạt động do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế và kết quả kinh doanh không khả quan từ các năm trước, buộc phải thu hẹp hoạt động, tiến tới chấm dứt tư cách thành viên tự nguyện hoặc bị buộc phải chấm dứt tư cách thành viên. Trong năm 2013, SGDCK Tp. Hồ Chí Minh đã ra Quyết định chấm dứt tư cách thành viên giao dịch của 06 CtyCK. Như vậy, kết thúc năm 2013, SGDCK Tp. Hồ Chí Minh có 92 CtyCK thành viên với tổng vốn điều lệ hơn 34.347 tỷ đồng.
Định hướng phát triển của SGDCK Tp. Hồ Chí Minh trong năm 2014
Dù còn nhiều khó khăn nhưng những kết quả đạt được trong năm 2013 là tiền đề quan trọng để SGDCK Tp. Hồ Chí Minh đưa ra một số định hướng phát triển trong năm 2014, cụ thể như sau:
Một là, hoàn thiện cơ cấu tổ chức, nhân sự và năng lực quản trị của Sở với việc chuẩn bị triển khai tòa nhà B, trung tâm dự phòng, hệ thống CNTT mới và chuẩn bị cho việc sáp nhập 2 Sở.
Hai là, đẩy mạnh triển khai và phát triển thêm các sản phẩm dịch vụ mới, đa dạng hóa sản phẩm cung cấp cho thị trường.
Ba là, tập trung nguồn lực, đẩy mạnh tiến độ triển khai các giai đoạn quan trọng tiếp theo của dự án CNTT.
Bốn là, tăng cường công tác quảng bá và đưa hình ảnh SGDCK Tp. Hồ Chí Minh đến với cộng đồng nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Năm là, nâng cao chất lượng quản trị công ty của tổ chức niêm yết, CtyCK thành viên, tăng cường công tác giám sát thị trường