Đặt mục tiêu nâng chất lượng quản trị DNNY trên mức bình quân khu vực Đông Nam Á
Phát biểu tại Hội nghị, bà Nguyễn Thị Việt Hà – Quyền Chủ tịch Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) cho biết, VLCA là giải thưởng thường niên uy tín, khẳng định vai trò quan trọng trong việc khuyến khích DNNY minh bạch thông tin, nâng cao chất lượng quản trị công ty (QTCT), gia tăng mức độ tuân thủ và khuyến khích áp dụng thông lệ tốt. Điều này đóng vai trò quan trọng không chỉ trong việc thu hút vốn đầu tư quốc tế mà còn tạo nền tảng phát triển bền vững (PTBV) cho thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam nỗ lực nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi.
Theo bà Nguyễn Thị Việt Hà, bước sang năm thứ 17, VLCA 2024 tiếp tục khẳng định vị thế là sự kiện uy tín trong cộng đồng doanh nghiệp và TTCK Việt Nam. Cuộc bình chọn không chỉ dừng lại ở việc tôn vinh những DNNY có nỗ lực vượt bậc trong việc báo cáo và công bố thông tin (CBTT), thực hiện các quy định, thông lệ tốt về quản trị, thực hành tốt về môi trường - xã hội - quản trị (ESG) tại doanh nghiệp mà còn là nền tảng thúc đẩy doanh nghiệp hướng tới các chuẩn mực quản trị tiên tiến, minh bạch thông tin và PTBV.
Bà Nguyễn Thị Việt Hà cho biết, năm 2024 cũng đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi Việt Nam triển khai Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030. Một trong những mục tiêu quan trọng là nâng cao chất lượng quản trị DNNY trên mức bình quân khu vực Đông Nam Á, áp dụng thông lệ tốt về tiêu chuẩn môi trường, xã hội và QTCT, hướng tới PTBV). Để đạt được mục tiêu này, Ban tổ chức VLCA đã điều chỉnh bộ tiêu chí đánh giá QTCT trong kỳ đánh giá năm nay, tăng tỷ trọng điểm cho các câu hỏi liên quan đến thông lệ và giảm tỷ trọng điểm cho các câu hỏi về tuân thủ.
Chính vì vậy, VLCA 2024 là sự kiện nhằm tăng cường giao lưu, kết nối giữa cơ quan quản lý với các thành viên thị trường, tổng kết những thành tựu TTCK đã đạt được trong năm qua, và cùng nhau nhìn nhận những thách thức cũng như cơ hội phía trước. Ban tổ chức tin tưởng rằng, với sự quan tâm của các cơ quan quản lý và sự đồng lòng của các thành viên thị trường, TTCK Việt Nam sẽ phát huy những thành quả đạt được, tiếp tục phát triển ổn định, an toàn, lành mạnh, bền vững và hiệu quả như mục tiêu Chính phủ đã đề ra.
Sau gần 6 tháng bình chọn, trong số hơn 500 DNNY trên cả hai sàn, Hội đồng bình chọn đã lựa chọn được 44 doanh nghiệp xuất sắc ở 3 hạng mục Báo cáo thường niên, QTCT và Báo cáo PTBV để chính thức vinh danh.
Chất lượng Báo cáo thường niên (BCTN) tăng trưởng đồng đều hơn
Năm 2024 là năm thứ hai VLCA áp dụng việc đăng ký tham gia ở hạng mục BCTN. Theo đó, có 96 DNNY đăng ký và đạt đủ điều kiện tham dự. Hội đồng bình chọn đã chọn ra 30 doanh nghiệp xuất sắc nhất để vinh danh, gồm 10 doanh nghiệp tài chính và 20 doanh nghiệp phi tài chính.
Năm nay là năm thứ hai Bộ tiêu chí đánh giá BCTN gồm câu hỏi bắt buộc về việc CBTT tác động môi trường của doanh nghiệp. Năm nay, số lượng báo cáo đề cập giải pháp giảm thiểu phát thải khí nhà kính giảm nhẹ so với năm ngoái do số lượng tham gia giảm. Tuy nhiên, xét về tỷ lệ số báo cáo công bố nội dung này trên tổng số báo cáo tham gia, các tỷ lệ này đều tăng, cho thấy nhiều doanh nghiệp tham gia hạng mục có sự đầu tư trình bày về nội dung môi trường – xã hội trên báo cáo thường niên nhằm truyền tải thông tin của doanh nghiệp cho cổ đông và nhà đầu tư.
Điểm trung bình các báo cáo được chấm năm 2024 đạt 72,16 điểm, tăng nhẹ khoảng 5,19% so với năm 2023. Phần lớn báo cáo thường niên đạt điểm từ 70 – 90 điểm, đáng chú ý tỷ lệ doanh nghiệp có báo cáo đạt điểm cao từ 80-90 điểm tăng lên đáng kể so với năm ngoái. Qua đó, mặc dù số lượng BCTN năm 2024 đăng ký tham dự giải giảm xuống, nhưng mặt bằng chất lượng năm nay đồng đều hơn.
Đối với nhóm Tài chính với số lượng báo cáo tham gia chấm không biến động nhiều, điểm trung bình đạt 74,32 điểm (tăng 2,30% so với năm 2023), điểm cao nhất đạt 93,79 điểm (tăng 3,44% so với năm 2023). Đối với nhóm Phi Tài chính với số lượng báo cáo giảm, điểm trung bình đạt 71,39 điểm (tăng 5,70% so với năm 2023), điểm cao nhất đạt 93,41 điểm (tăng 2,70% so với năm 2023).
Các doanh nghiệp tài chính tập trung vào công bố rủi ro, mô hình quản trị rủi ro, đánh giá nợ xấu và sử dụng vốn hiệu quả. Trong khi đó, doanh nghiệp phi tài chính lại nổi bật với các sáng kiến phát triển bền vững như tiết kiệm năng lượng, quản lý nguồn tài nguyên và tái sử dụng nguyên vật liệu. Điều này phản ánh rõ đặc thù kinh doanh và mục tiêu phát triển dài hạn của từng nhóm ngành.
DNNY thực hiện QTCT vượt lên trên mức tuân thủ
107 doanh nghiệp có tình hình QTCT tốt nhất đã được chọn vào vòng chung khảo, phân theo từng nhóm vốn hóa. Trong đó có 37 doanh nghiệp thuộc nhóm vốn hóa lớn, 34 doanh nghiệp thuộc nhóm vốn hóa vừa và nhỏ, còn lại thuộc nhóm vốn hóa nhỏ. Năm 2024 đánh dấu sự thay đổi lớn trong công tác đánh giá giải QTCT, qua việc cập nhật bộ câu hỏi theo các thông lệ mới nhất (Bộ nguyên tắc về QTCT của OECD tháng 10/2023), và thay đổi cơ cấu điểm chấm theo hướng nâng tỷ trọng điểm thông lệ lên 40% (thay vì 30% như những năm trước), và giảm điểm tuân thủ từ 70% xuống còn 60%, nhằm khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng nhiều hơn các thông lệ quốc tế về QTCT, nâng cao tiêu chuẩn về quản trị vượt lên trên mức tuân thủ.
Trong những doanh nghiệp vào vòng chung khảo, kết quả đánh giá QTCT không cho thấy sự chênh lệch đáng kể giữa nhóm vốn hóa lớn và vừa. Tuy nhiên, so với nhóm vốn hóa nhỏ, khoảng cách này rõ rệt hơn, thể hiện qua mức điểm bình quân của nhóm vốn hóa lớn và vừa. Kết quả cuối cùng vinh danh 26 doanh nghiệp có thực hành quản trị xuất sắc, khẳng định nỗ lực đáng kể trong việc nâng cao hiệu quả quản trị...
Điểm nhấn đáng chú ý của năm 2024 là sự gia tăng 40% số lượng doanh nghiệp lập và công bố báo cáo PTBV theo các tiêu chuẩn quốc tế như GRI, Báo cáo tích hợp... so với năm 2023. Khi áp dụng các chuẩn mực báo cáo quốc tế này, các doanh nghiệp đều công bố rõ các chủ đề ESG trọng yếu gắn liền với chiến lược cốt lõi của tổ chức, với sự tham gia đóng góp của các bên hữu quan, cả nội bộ và bên ngoài doanh nghiệp. Đáng chú ý, chiếm một tỷ lệ không nhỏ các doanh nghiệp có các vấn đề PTBV được giám sát bởi ủy ban cấp HĐQT hoặc thành viên HĐQT được chỉ định. HĐQT của các doanh nghiệp đạt giải đã đi đầu trong việc thiết lập các mục tiêu phát triển bền vững và quy trình đánh giá kết quả thực hiện.
Những nỗ lực cải thiện quản trị và minh bạch của các doanh nghiệp được vinh danh trong VLCA 2024 không chỉ góp phần nâng cao chất lượng QTCT, mà còn khẳng định vai trò tiên phong trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của TTCK Việt Nam. Sự cam kết mạnh mẽ với các tiêu chuẩn quốc tế về ESG và QTCT là nền tảng quan trọng để các doanh nghiệp tiếp tục phát triển, gia tăng uy tín, và thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Số lượng Báo cáo PTBV được vào vòng chung khảo cao nhất trong 12 năm
Tổng quan về Báo cáo PTBV năm nay cho thấy sự tiến bộ rõ rệt cả về số lượng và chất lượng. Ngoài việc giữ vững vị trí của các doanh nghiệp quen thuộc, nhiều gương mặt mới được đánh giá cao về cấu trúc báo cáo mặc dù là năm đầu tiên thực hiện. Bên cạnh đó, số lượng các doanh nghiệp lập báo cáo PTBV riêng biệt năm nay đã tăng từ 21 lên 33 nối tiếp đà tăng liên tục qua các năm. Đây cũng là mùa báo cáo có số lượng báo cáo PTBV riêng biệt cao nhất và số lượng các báo cáo được vào vòng chung khảo cao nhất trong 12 năm qua. Điều này phản ánh xu hướng CBTT về PTBV ngày càng được coi trọng. Đồng thời, nỗ lực từ phía các cơ quan quản lý trong việc thúc đẩy doanh nghiệp thực hiện báo cáo phát triển bền vững cũng được ghi nhận.
Các tiêu chuẩn quốc tế tiếp tục được áp dụng trong Báo cáo PTBV của doanh nghiệp. Ngoài GRI, một số doanh nghiệp đã áp dụng thêm các khung báo cáo khác như CDP, SASB và SDG. Mô hình Ủy ban ESG cũng được áp dụng nhiều hơn so với năm ngoái. Ngoài ra, vấn đề về đa dạng sinh học cũng bắt đầu được đề cập trong báo cáo của một số doanh nghiệp. Số lượng các công ty đặt mục tiêu về phát thải khí nhà kính và báo cáo ở phạm vi 1 và 2 đã tăng đáng kể. Theo đó, 2/3 các doanh nghiệp lọt vào vòng chung khảo đã công bố dữ liệu về phát thải khí nhà kính...
Điểm trung bình về phát thải khí nhà kính đã tăng so với năm 2023. Đặc biệt có 2 doanh nghiệp là VNM và STK đã đặt mục tiêu phát thải theo SBTi.
Bà Trần Anh Đào, Phó Tổng Giám đốc Phụ trách Ban điều hành HOSE, Chủ tịch Hội đồng bình chọn VLCA 2024, cho biết, Việt Nam hiện đang trên lộ trình cải thiện chất lượng QTCT với mong muốn trở thành một trong 05 quốc gia có hệ thống quản trị doanh nghiệp tốt nhất khu vực ASEAN. Điều này không chỉ là một mục tiêu, chiến lược quan trọng mà còn là nền tảng để Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút vốn đầu tư nước ngoài và tạo dựng hình ảnh tích cực trong mắt cộng đồng tài chính quốc tế.
Phát biểu Bế mạc Hội Nghị, Phó Chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải đã gửi lời chúc mừng đến các DNNY được vinh danh tại Giải thưởng VLCA 2024. Phó Chủ tịch UBCKNN nhấn mạnh, sự ghi nhận này không chỉ phản ánh tinh thần nghiêm túc, quyết tâm và nỗ lực không ngừng của các DNNY được nhận giải, mà còn lan tỏa thông điệp về cam kết minh bạch, hướng tới mục tiêu PTBV và trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp vươn xa hơn./.
Mai Thư