Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch UBCKNN.
TCCK: Thưa Phó Chủ tịch, nhìn lại một năm vừa qua, UBCKNN đã tích cực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong việc nâng hạng TTCK Việt Nam, theo Phó Chủ tịch, giải pháp nào là điểm nhấn quan trọng trong năm 2024?
Phó Chủ tịch Bùi Hoàng Hải: Có thể nói năm vừa qua, Bộ Tài chính, UBCKNN đã hết sức khẩn trương, tích cực phối hợp với Bộ, ngành, các Sở Giao dịch Chứng khoán (SGDCK), Tổng Ccông ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), các thành viên thị trường và các ngân hàng lưu ký nhằm xây dựng và triển khai các giải pháp nhằm tiếp tục phát triển TTCK hiện đại, minh bạch, hiệu quả và bền vững, trở thành kênh huy động vốn quan trọng, chủ yếu trong hệ thống tài chính quốc gia, hướng tới mục tiêu nâng hạng TTCK Việt Nam từ thị trường Cận biên lên thị trường Mới nổi.
Các tổ chức xếp hạng, các nhà đầu tư quốc tế lớn đều có những đánh giá rất tích cực về các giải pháp mà Việt Nam đang thực hiện. Trong đó, tại Báo cáo phân loại TTCK năm 2024 công bố ngày 08/10/2024 vừa qua, FTSE Russell tiếp tục giữ Việt Nam trong danh sách theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp.
Trong các giải pháp đã được triển khai vào năm 2024, Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chứng khoán với 92,9% đại biểu Quốc hội thông qua cùng việc Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 68/2024/TT-BTC ngày 18/9/2024 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Thông tư quy định về giao dịch chứng khoán trên hệ thống giao dịch chứng khoán; bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán; hoạt động của công ty chứng khoán và công bố thông tin trên TTCK (Thông tư 68) có ý nghĩa hết sức quan trọng, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ, tích cực giữa cơ quan quản lý, cơ quan vận hành và các thành viên thị trường trong việc thực hiện mục tiêu nâng hạng và xây dựng một TTCK ngày càng an toàn, toàn diện, lành mạnh, hội nhập và phát triển bền vững.
Theo đó, Thông tư 68 có hiệu lực từ ngày 02/11/2024 đã đặt ra quy định về giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh của nhà đầu tư nước ngoài (ĐTNN) là tổ chức, đồng thời yêu cầu tất cả các doanh nghiệp niêm yết phải công bố thông tin bằng tiếng Anh kể từ ngày 01/1/2025 nhằm tháo gỡ nút thắt về pre-funding (ký quỹ trước khi giao dịch) và đảm bảo quyền tiếp cận bình đẳng trong hoạt động đầu tư của nhà ĐTNN.
Bên cạnh đó, Luật Chứng khoán sửa đổi, bổ sung được Quốc hội thông qua ngày 29/11/2024 là tiền đề quan trọng, mang tính nền tảng trong công tác hoàn thiện khung khổ pháp lý trên TTCK, hướng tới mục tiêu nâng hạng TTCK trong năm 2025 của Bộ Tài chính, UBCKNN.
TCCK: Vâng, đó là những giải pháp mang tính kỹ thuật tạo điều kiện thuận lợi hơn để giúp các nhà ĐTNN đầu tư một cách dễ dàng vào TTCK Việt Nam, theo thông lệ quốc tế. Ông có thể chia sẻ về những định hướng tiếp theo của UBCKNN trong công tác nâng hạng TTCK Việt Nam là gì, thưa ông?
Phó Chủ tịch Bùi Hoàng Hải: Với việc bước đầu triển khai Thông tư số 68, Bộ Tài chính, UBCKNN đã từng bước hiện thực hóa quyết tâm của Chính phủ trong việc nâng hạng TTCK Việt Nam.
Qua thông tin thông tin trao đổi với các tổ chức xếp hạng quốc tế và các tổ chức ĐTNN lớn, nhà ĐTNN đánh giá cao nỗ lực của cơ quan quản lý khi ban hành và triển khai Thông tư 68, đặc biệt trong việc xây dựng quy định về giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh của Việt Nam khá tương đồng với các nước trong khu vực. Bên cạnh đó, nhà ĐTNN là tổ chức đánh giá việc triển khai giao dịch không yêu cầu ký quỹ khi đặt lệnh đã mang lại sự thuận tiện, giảm thiểu rủi ro về tỷ giá, giảm được chi phí giao dịch.
Tuy nhiên, do các quy định tại Thông tư 68 mới trong những tháng đầu triển khai nên các nhà ĐTNN là tổ chức lớn cần thêm thời gian tìm hiểu kỹ, đánh giá khả năng, xây dựng và hoàn thiện quy trình nội bộ để từng bước triển khai các giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh.
Do đó, trong thời gian tới, Bộ Tài chính, UBCKNN sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành để đẩy mạnh thực hiện các giải pháp nâng hạng TTCK nhằm thu hút các dòng vốn lớn, nâng cao chất lượng thị trường, duy trì tăng trưởng về quy mô để trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng, chủ yếu cho nền kinh tế, trong đó:
- Tiếp tục chủ động trao đổi với các tổ chức xếp hạng, các tổ chức ĐTNN, thực hiện các chương trình xúc tiến đầu tư để quảng bá hình ảnh của TTCK Việt Nam với cộng đồng đầu tư toàn cầu, ghi nhận, làm rõ và tháo gỡ các khó khăn của nhà ĐTNN khi đầu tư tại TTCK Việt Nam nhằm đáp ứng mục tiêu nâng hạng TTCK Việt Nam trong năm 2025.
- Tiếp tục tuyên truyền rộng rãi đến thành viên thị trường, công chúng đầu tư nội dung Thông tư 68; quản lý, giám sát việc thực hiện Thông tư số 68 đảm bảo hiệu quả, an toàn, an ninh thị trường; đánh giá về kết quả triển khai thực hiện giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh của nhà ĐTNN là tổ chức. Bên cạnh đó, về việc nâng cao khả năng tiếp cận thông tin của nhà ĐTNN, Bộ Tài chính, UBCKNN sẽ giám sát chặt chẽ việc thực thi quy định về việc công bố thông tin đồng thời bằng tiếng Anh của các doanh nghiệp. Ngoài ra, UBCKNN, các SGDCK, VSDC cũng cần đồng thời công bố các thông tin quản lý bằng tiếng Anh từ năm 2025.
- Nghiên cứu các giải pháp tạo thuận lợi cho các nhà ĐTNN trong việc mở tài khoản đầu tư gián tiếp; nghiên cứu triển khai mô hình tài khoản tổng/ tài khoản ủy thác cho các quỹ ĐTNN trên TTCK Việt Nam.
- Xem xét các quy định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài nhằm nâng cao khả năng tiếp cận cơ hội đầu tư cho các nhà ĐTNN, gia tăng cơ hội tận dụng tối đa dòng vốn ĐTNN phục vụ công cuộc phát triển kinh tế đất nước trong điều kiện an ninh kinh tế, chính trị của quốc gia được đảm bảo.
- Nghiên cứu, triển khai thành lập một pháp nhân riêng, độc lập thuộc VSDC để thực hiện cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP) trên TTCK Việt Nam theo thông lệ chung của hầu hết các thị trường trên thế giới và khuyến nghị của Tổ chức Quốc tế của các Ủy ban Chứng khoán (IOSCO) để phòng ngừa rủi ro chung cho toàn TTCK trên cơ sở quy định tại Luật Chứng khoán sửa đổi, bổ sung đã được Quốc hội bấm nút thông qua ngày 29/11/2024.
TCCK: Bước sang năm 2025, kỷ nguyên mới, vận hội mới, bên cạnh việc tiếp tục triển khai các giải pháp nâng hạng TTCK Việt Nam, xin Phó Chủ tịch chia sẻ về những kế hoạch trong công tác điều hành TTCK của UBCKNN để tiếp tục nâng tầm vị thế của TTCK Việt Nam?
Phó Chủ tịch Bùi Hoàng Hải: Bước sang năm 2025, để tiếp tục phát triển TTCK hiện đại, minh bạch, hiệu quả và bền vững, tiếp tục phát huy vai trò là kênh huy động vốn quan trọng, chủ yếu trong hệ thống tài chính quốc gia và góp phần cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc, hướng tới thực hiện thắng lợi mục tiêu Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030, UBCKNN sẽ tiếp tục ưu tiên tập trung vào các giải pháp để hoàn thành mục tiêu sớm nâng hạng TTCK, đồng thời triển khai các giải pháp đã đề ra tại Chương trình hành động thực hiện Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030. Một số giải pháp trọng tâm như sau:
Một là, tăng cường chất lượng công bố thông tin trên cơ sở thúc đẩy việc tuyên truyền, phổ biến các quy định về công bố thông tin. Tăng cường chất lượng quản trị công ty, nâng cao chất lượng báo cáo thường niên của công ty đại chúng, hướng tới yếu tố phát triển bền vững dựa trên áp dụng tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp (tiêu chuẩn ESG) theo thông lệ quốc tế. Cơ cấu lại các tổ chức kinh doanh chứng khoán nâng nhằm nâng cao năng lực hoạt động, tăng cường vai trò tạo lập thị trường của các công ty chứng khoán.
Hai là, cơ cấu lại nhà đầu tư theo hướng phát triển cả về chất và lượng nhà đầu tư, phát triển nhà đầu tư có tổ chức thông qua việc phát triển quỹ đầu tư chứng khoán. Từng bước tăng quy mô, tiềm lực tài chính cho các công ty quản lý quỹ, quy mô và hiệu quả hoạt động của quỹ đầu tư chứng khoán và các tổ chức cung cấp dịch vụ tham gia trong ngành quỹ. Khuyến khích sự tham gia của các nhà đầu tư vào TTCK thông qua các loại hình quỹ đầu tư chứng khoán, chú trọng việc thu hút các nhà ĐTNN tham gia TTCK Việt Nam gián tiếp thông qua các quỹ đầu tư chứng khoán. Bên cạnh đó, nghiên cứu giải pháp thu hút nhà đầu tư có tổ chức và cá nhân tham gia đầu tư vào các công cụ tài chính xanh. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến kiến thức, đào tạo nhà đầu tư cá nhân nhằm giúp các nhà đầu tư tham gia TTCK một cách có hiệu quả.
Ba là, áp dụng chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả hoạt động của thị trường, nâng cao năng lực giám sát. Nâng cấp các hệ thống tiếp nhận báo cáo, hệ thống công bố thông tin của các đối tượng trên TTCK (công ty đại chúng, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư chứng khoán, người hành nghề chứng khoán) để giúp các nhà đầu tư cá nhân và các tổ chức trong nước và quốc tế dễ dàng tiếp cận với các thông tin về chứng khoán và TTCK kịp thời.
Bốn là, tiếp tục tăng cường thanh tra, giám sát các hoạt động liên quan đến chào bán, công bố thông tin doanh nghiệp để huy động vốn trên TTCK; kiểm tra việc tuân thủ công bố thông tin báo cáo tài chính,… nhằm phát hiện kịp thời và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên TTCK.
Năm là, nghiên cứu để triển khai thực hiện các giải pháp chuyển đổi xanh, phát triển sản phẩm tài chính xanh phù hợp với sự phát triển của TTCK, hướng tới phục vụ các mục tiêu quốc gia về phát triển xanh và phát triển bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm phát thải các-bon về mức 0% vào năm 2050.
TCCK: Xin cảm ơn những thông tin chia sẻ của Phó Chủ tịch!