Nhiều cơ hội song cũng không ít thách thức
Theo báo cáo mới nhất của Google, Temasek và Bain & Company công bố tổng giá trị hàng hóa của Việt Nam dự kiến đạt tỷ lệ tăng trưởng kép hàng năm ở mức 16%, chạm mốc 36 tỷ USD vào năm 2024. Trong đó lĩnh vực TMĐT là một động lực chính thúc đẩy phát triển. Năm 2024, ngành TMĐT đã tăng trưởng tới 18% so với cùng kỳ năm 2023, với mức tổng giá trị chạm mốc 22 tỷ USD.
Từ một ngành non trẻ, chỉ trong một thời gian ngắn TMĐT đã trở thành "trợ thủ" dẫn dắt nền kinh tế số theo đúng định hướng. Đây còn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa mà Đảng và Nhà nước đã đề ra và từng bước hiện thực hóa khát vọng hội nhập kinh tế quốc tế, đưa giấc mơ hàng Việt vươn xa toàn cầu. Tuy TMĐT phát triển mạnh mẽ nhưng đây vừa là động lực cũng là thách thức đối với hàng hóa sản xuất trong nước phải đối mặt.
Chia sẻ về cơ hội của hàng Việt trên sàn TMĐT ông Lê Đức Anh, Giám đốc Trung tâm Tin học và Công nghệ số (Cục TMĐT và Kinh tế số, Bộ Công thương) cho hay, trong mỗi thời điểm sẽ có những nhóm DN khác nhau tận dụng được cơ hội khác nhau. Trong suốt 20 năm qua, hàng Việt luôn có nhiều cơ hội và cứ mỗi làn sóng TMĐT đều có các cơ hội khác nhau. Thực tế có nhiều DN Việt Nam tận dụng được làn sóng TMĐT trước đây để có những bước phát triển, lớn mạnh không ngừng.
Là một DN đã có mặt trên thị trường 30 năm, ông Trần Quốc Bảo, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn KIDO chia sẻ, Tập đoàn KIDO và đặc điểm nổi bật là rất chú trọng đến kênh phân phối bán hàng. Đối với TMĐT KIDO cũng tiếp cận theo hướng xây dựng kênh phân phối online. Từ đó DN đã tập trung chú trọng xây dựng hệ thống nền tảng mà người bán hàng, nhà sản xuất và người tiêu dùng tương tác trực tiếp với nhau. Căn cứ vào đó DN xây dựng tổ chức bộ máy vận hành đầy đủ, từ nhân sự đến hạ tầng... nhờ đó DN đã đạt được nhiều hiệu quả. Tụy nhiên, theo ông Bảo, nếu như trước đây thương hiệu hàng Việt Nam chất lượng cao đã trở thành chỉ dấu đưa hàng Việt Nam phát triển ở kênh offline, giờ cần cả chỉ dấu đưa hàng Việt Nam lên kênh TMĐT. Cần chỉ dấu có tính quy mô, từ cơ quan nhà nước, hiệp hội, tổ chức để đẩy mạnh công tác truyền thông, đưa hàng đến tay người tiêu dùng.
Chẳng hạn theo ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam chia sẻ, khi triển khai nền tảng ứng dụng TikTok và TikTok Shop DN đã đặt ra mục tiêu làm thế nào để hỗ trợ cho nhà nước, DN và người lao động đứng vững trong kỷ nguyên chuyển đổi số của toàn thế giới. Làm thế nào để hàng hóa Việt Nam sản xuất ra vẫn đưa đến được người trong nước và người tiêu dùng nước ngoài. Thực tế triển khai chương trình phiên chợ OCOP mỗi xã 1 sản phẩm đã tôn vinh hàng nông sản Việt Nam, xóa nhòa khoảng cách số giữa nông thôn, thành thị. Triển khai chương trình này cũng hướng dẫn người dân, mỗi thứ 7 hàng tuần tổ chức 1 phiên livestream để giới thiệu, tiếp cận 5 triệu người khá thành công.
Hay như trong tháng 6/2024, chương trình đã được mở rộng với gọi tên là chương trình Tự Hào Hàng Việt. TikTok đã phối hợp với các hiệp hội để các DN sản xuất hưởng ưu đãi của nền tảng như hỗ trợ bán hàng. Trong 6 tháng, sàn TMĐT này đã hỗ trợ 10 nghìn DN, đăng tải, đưa lên nền tảng TikTok Shop hashtag như Tự Hào Hàng Việt, hay OCOP...
Bên cạnh những cơ hội do TMĐT mang lại, tại hội thảo ông Trần Quốc Bảo cũng thừa nhận, DN hiện nay đang đối mặt với 3 khó khăn cỗi lõi khi tham gia thị trường TMĐT. Đó là vấn đề về công nghệ- chuyển đổi số, sự kiên trì, bền bỉ và chỉ dấu đưa hàng Việt Nam vươn mình ra thế giới. Theo phân tích của ông Bảo, hàng Việt Nam tuy có tính chất, đặc thù riêng nhưng do quy mô của DN sản xuất rất nhỏ so với toàn cầu nên khó có đủ nguồn lực để theo kịp sự phát triển của chuyển đổi số. Chưa kể, nhiều DN cũng chưa nhìn thấy rủi ro trong việc không hòa mình vào cuộc chuyển đổi số. Thậm chí, nếu DN bỏ qua chuyển đổi số thì sẽ tụt hậu, người tiêu dùng sẽ bỏ đi.
Nhiều kỳ vọng từ Online Friday
Tại buổi tọa đàm, ông Lê Đức Anh cũng đã chia sẻ về chương trình “Tuần lễ TMĐT quốc gia và Ngày mua sắm trực tuyến Việt Nam - Online Friday”. Chương trình đã được tổ chức thường niên từ năm 2014 đến nay đã trải qua 10 năm đã và đang ngày càng khẳng định vai trò cầu nối quan trọng của cơ quan Chính phủ trong hoạt động quản lý, phát triển TMĐT bền vững. Mục tiêu của chương trình là tạo ra nền tảng kết nối giữa các DN. Trong đó kết nối DN sản xuất với đơn vị hạ tầng, kết nối nhà bán hàng với người tiêu dùng... tạo môi trường để các DN kinh doanh. Ngoài ra, chương trình cũng đặt ra những mục tiêu thúc đẩy thương hiệu sản phẩm Việt.
Năm nay Online Friday sẽ có 60 giờ mua sắm rộn ràng với lễ hội voucher, nhiều DN tung ra chương trình khuyến mại giá trị để khách hàng sử dụng trong hoạt động mua sắm; sẽ có lễ hội quy tụ trên 50 thương hiệu, tại 36 Lý Thái Tổ với kỳ vọng kết nối liên minh xây dựng vả bảo vệ hàng Việt.
Với vai trò là đơn vị đồng hành cùng Online Friday, ông Nguyễn Lâm Thanh cho biết, năm nay trên TikTok, dự kiến có 500 phiên livestream, đến 3.000 DN tham gia và kỳ vọng có khoảng triệu đơn hàng đến từ các phiên livestream. Bên cạnh đó, từ sự lan tỏa của chương trình đến người tiêu dùng trên cả nước, DN kỳ vọng sẽ có 1 tỷ người tiếp cận, 1 tỷ người xem chương trình.
Tuy nhiên, cùng với sự hỗ trợ của cơ quan nhà nước, ông Lê Đức Anh cho biết, DN cũng cần phải mạnh dạn trong việc đổi mới vì chắc chắn kinh doanh trên nền tảng TMĐT sẽ khác với truyền thống. Bên cạnh đó, thực hiện Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, Bộ Công thương kỳ vọng các DN Việt Nam sử dụng các dịch vụ chuyển phát của các DN Việt Nam để cùng thúc đẩy sản phẩm, dịch vụ Việt Nam phát triển.
Tuần lễ TMĐT quốc gia và Ngày mua sắm trực tuyến Việt Nam (Online Friday 2024) diễn ra từ ngày 25/11 và kéo dài đến 1/12/2024. “Hiện Bộ Công thương đang thiết kế hệ sinh thái để phát triển cho hàng Việt. Chúng tôi tạo ra chỉ dấu cho hàng việt trên môi trường trực tuyến, trong đó điều quan trọng là xác minh nguồn gốc để đảm bảo chất lượng, xuất xứ hàng hóa” -ông Lê Đức Anh cho biết.